در دنیای امروز، داشتن فاکتور طلا بسیار مهم است. بسیاری از افراد در زمان خرید طلا توجه چندانی به دریافت فاکتور نمیکنند یا پس از مدتی آن را دور می‌اندازند، امّا در زمان فروش طلا، فاکتور یا در واقع تکه کاغذی که بی ارزش بنظر می‌آمد، مهم می‌شود و بدون آنها نمی‌شود طلاهایی که برایمان بسیار با ارزش هستند را بفروشیم.
ویژگی‌های یک فاکتور طلا
فاکتور طلای معتبر فاکتوریست که تمامی ویژگی‌های طلای خریداری شده را همراه با اطلاعات ارتباطی کافی از فرد و مغازه طلافروشی را شامل شود.
و اطلاعات مربوط به فروشنده و یا مغازه طلافروشی شامل شماره تلفن، آدرس دقیق، کد پستی و همچنین آدرس تمامی وبگاهها یا شبکه‌های اجتماعی مربوط به مغازه و دیگر اطلاعات ارتباطی فروشنده می‌باشد. برای آنکه بتوانید در هنگام خرید طلا تمامی جزئیات لازم را بررسی کنید، در ادامه‌ی این بحث توضیحاتی در خصوص برخی از نکاتی که باید در فاکتور طلا ذکر شوند ارائه شده است و همچنین نمونه‌ای از یک فاکتور معتبر هم نشان داده شده است.
مواردی که باید در فاکتور طلا ذکر شوند
1- سربرگ فاکتور
در یک فاکتور اولین و مهم‌ترین بخشی که به چشم می‌خورد سربرگ است که باید نام، آدرس، تلفن و لوگوی طلافروشی در این قسمت وجود داشته باشد و علاوه براین
یکی دیگر از موارد مهم وجود سریال یا شماره فاکتور است که باید در فاکتور نوشته شده باشد.
2- مشخصات خریدار
بخش بعدی، جاییست که اطلاعات مربوط به خریدار از قبیل نام خانوادگی و شماره موبایل در آن یادداشت می‌شود. برای اطمینان بیشتر و جهت اجام امور مالیاتی، برخی از طلافروشان، کد ملی خریدار را نیز می‌نویسند.
3- نام کامل محصول خریداری شده
لازم است که به طور دقیق نام محصول فروخته شده در فاکتور ذکر شود.
4- قیمت روز طلا
همان قیمت یک گرم طلای آبشده ۱۸ عیاری که سود و اجرت آن صفر یعنی همان قیمت روز طلا باید در فاکتور ذکر شود، که برخی از طلافروشان به جای آن “مظنه” را می‌نویسند که درواقع قیمت یک مثقال طلای ۱۷ عیار (۷۰۵) می‌باشد. اگر طلافروش در فاکتور مظنه فاکتور را نوشته باشد، زیر آن خط می‌کشد و عدد ۷۰۵ را می‌نویسد. برخی از فاکتورها فاقد این قسمت هستند که وجودش ضرورت چندانی ندارد، زیرا گاهی باعث می‌شود خریدار با اشتباه بیافتد و آن را بجای قیمت نهایی درنظر می‌گیرند.
5- عیار
به منظور شفافیت بیشتر و جلوگیری از مشکلاتی که ممکن است برای خریدار در زمان فروش پیش بیاید، عیار طلای خریداری شده را یادداشت می‌کنند که معمولا در این قسمت عدد ۷۵۰ یا ۱۸ ذکر می‌شود.
6- فی اجرت
کارمزد یا به عبارتی اجرت ساخت محصول خریداری شده را فی اجرت می‌گویند که ممکن است در هر محصولی بسته به نوع و پیچیدگی ساخت متفاوت است.
7- سود تک فروشی
از سوی اتحادیه طلافروشان 7% به عنوان سود تکفروشی برای تمامی فروشندگان طلا و جواهر مشخص شده است و درصورتی که میزان سود بیش از این عدد باشد تخلف محسوب می‌شود و خریدار می‌تواند آن را به اتحادیه طلا و جواهر گزارش دهد.
این سود کاملاً به خود مغازه طلافروش بستگی دارد و بدلیل وجود رقابت بین طلافروشان بعضی از طلافروشان سود خود را کمتر از ۷ درصد در نظر می‌گیرند. از سوی دیگر برخی از طلافروشان اجرت و سود تک فروشی و قیمت یک گرم طلای آبشده را باهم جمع می‌کنند و در فاکتور به‌عنوان قیمت یک گرم طلا ذکر می‌کنند که در این صورت باید قیمت یک گرم طلای آبشده یا مظنه را جداگانه در فاکتور درج کنند.
8- متعلّقات طلا
ممکن است یک دستبند یا گردنبند سنگی و… خریداری شده باشد که قیمت سنگ، چرم و… باید در این قسمت به طور جداگانه ذکر شود.
9- مالیات بر ارزش افزوده
به ازای فروش هر نوع خدمت و کالا براساس قانون کشور ۹% مالیات بر روی کل مبلغ فاکتور آورده می‌شود و این مالیات باید از خریدار گرفته و خریدار باید به صورت فصلی آن را به اداره مالیات گزارش و پرداخت کنند. البته این مالیات باید بر روی اجرت کار گرفته شود، امّا معمولاً روی کل قیمت طلا، حساب می‌شود.
10- قیمت نهایی پرداختی
فروشنده باید مانند فاکتورهای دیگر اجناس، به صورت حروف و عدد قیمت نهایی را در فاکتور یادداشت نماید.
11- مهر و امضاء طلافروشی
مهم‌ترین بخش فاکتور این قسمت است که باید به آن توجه شود، زیرا تاحدودی مهر نشان‌دهنده‌ی اعتبار آن طلافروشی است، که نام طلافروشی (به صورت لوگو)، آدرس و شماره تماس را شامل می‌شود.
حواستان باشد تا طلافروش حتماً مهر خود را روی فاکتور بزند!
لازم به ذکر است که برخی طلا فروشان از فاکتورهای چاپ شده استفاده می‌کنند که غالباً از نرم افزار حسابداری مخصوص طلا و جواهر استفاده می‌کنند. برخی دیگر هم برای خرید و فروش‌های خود از فاکتورهای دستی استفاده می‌کنند. اهمیت چندانی ندارد که فاکتور کامپیوتری باشد یا دستی تنها نکته مهم رعایت ۱۱ اصلی اصلی است که در بالا گفته شد که در صورت رعایت نشدن آن موارد فاکتور نامعتبر است و در صورت وجود مشکل فروشنده می‌تواند هیچ موردی را گردن نگیرد و در نهایت خریدار ضرر می‌کند.
خرید طلا بدون فاکتور ممنوع
از سوی رئیس اتحادیه طلا و جواهر هر فروشنده‌ی طلا اعلام شده است که باید برای هر قطعه طلایی که فروخته می‌شود فاکتوری معتبر به خریدار ارائه شود و برای عدم ارائه فاکتور هیچ دلیلی قابل قبول نیست.
حواستان باشد! به هیچ عنوان از طلافروشی که فاکتور ارائه نمی‌کند خرید نکنید، زیرا ممکن است این افراد به دلیل وجود برخی مسائل نمی‌خواهند مدرک به دست کسی بدهند.
فاکتور طلا برابر است با خود طلا
از تمامی این صحبت‌ها در می‌یابیم که ارزش فاکتور طلا کمتر از خود طلا نیست و بدون فاکتور نمی‌توانیم طلاهای پر زرق و برقمان را بفروشیم، پس مراقب فاکتور طلاهای خود باشید و آنها را در جایی مطمئن نگهدار دارید. حتی بهتر است از فاکتورهای خود عکس بگیرید تا اگر به هر دلیلی فاکتور گم شد حداقل عکسی از آن داشته باشید تا در هنگام فروش یا تعویض طلا به دردسر نیافتید.
همچنین بهتر است اگر طلایی را به کسی هدیه می‌دهید، فاکتورش را به نام خود شخص بگیرید و حتماً آن را به وی بدهید. فراموش نکنید طلا در هر لحظه‌ی خود گرم به گرمش با ارزش است پس نگران این مساله نباشید که او از طریق فاکتور بهای کادوی شما را متوجه شود! پس با ارائه دادن فاکتور، هدیه‌ی گرانبهای او را با ارزش‌تر کرده‌اید.
عاقبت خرید طلای بدون فاکتور
ممکن است با خود بگویید برای طلافروشان چه فرقی دارد که طلا را بدون فاکتور یا با فاکتور بخرند؟ مگر هر طلایی را که می‌خرند ذوب نمیکنند! بله ظاهراً حرف شما درست است اما تا به حال به این فکر کرده‌اید که اگر روزی، بدشانسی در خانه طلافروش را بزند چه می‌شود؟! یا اگر یک درصد هم شخصی که طلای بدون فاکتور می‌فروشد سارق باشد و طلای سرقتی باشد، چه بلایی سر طلافروش می‌آید؟
حال اگر سارق دستگیر شود و به جرم خود اعتراف کند و آدرس مغازه‌ی طلافروشی را در اعترافنامهی خود بنویسد؛ در این صورت تکلیف آن طلافروش بدشانس چه می‌شود؟! قطعاً دادگاهی می‌شود و به جرم مال خری و خرید جنس سرقتی بدون فاکتور محاکمه می‌شود، اینجاست که می‌گویند حسابش با کرام‌الکاتبین است!
سخن پایانی
همانطور که گفتیم، به خصوص اگر طلا و جواهرات خود را علاوه بر استفاده زینتی به چشم سرمایه هم می‌بینید باید این نکته را درنظر بگیرید که ارزش فاکتور طلا کمتر از خود طلا نیست. از این رو لازم است همانطور که در خرید طلا به تقلبی یا اصلی بودن و عیار آن حساس هستید، در هنگام دریافت فاکتور نیز حواستان را جمع کنید و از معتبر بودن فاکتور اطمینان کافی حاصل کنید.